Türkiye ve Sudan: Stratejik Ortaklığa Doğru paneli Hartum’da yapıldı.

Dünya Bülteni/ Haber Merkezi

Türk-Arap Bilim, Kültür ve Sanat Derneği (TASCA) ile Uluslar arası Afrika Araştırmaları Merkezi’nın (ICAS) düzenlediği “Türkiye ve Sudan: Stratejik Ortaklığa Doğru” adlı paneli Sudan’ın başkenti Hartum’da yapıldı.

Başkanlığını kısa adı TASCA olan Türk-Arap Bilim, Kültür ve Sanat Derneği Başkanı Muhammed Adil`in yaptığı Türk heyeti iş, medya, akademi ve sivil toplum örgütlerinin temsilcilerinden meydana geldi. Panelde Türkiye-Sudan odaklı ilişkiler çeşitli boyutlarda ele alındı.

Türk-Sudan ilişkilerinin siyasi boyutunu ele alan Muhammed Adil, Sudanlıları Türkiye’nin sadece muhafazakâr kesimiyle değil Türkiye’nin tüm siyasi, ideolojik ve kültürel eğilimleriyle ilişki kurmaya çağırdı. Türkiye’nin “Afrika’ya Açılım Eylem Planı”yla önceliklerini ortaya koyduğunu ancak Sudan tarafının önceliklerinin henüz belli olmadığını belirten Adil, “bölgesel rolünü pekiştirerek merkez ülke olmaya doğru ilerleyen Türkiye için Sudan stratejik bir partnerdir; bu nedenle Türkiye-Sudan ilişkileri stratejik bir boyut taşımaktadır.” dedi. Adil, ülkeler arasında resmi anlaşmaların bulunduğunu, iki ülke arasında zaten uygun siyasi ve ekonomik zeminin bulunduğunu ancak sivil toplum örgütlerinin bu rolü daha da pekiştirebilecek güce sahip olduğunu belirterek, gerçek ortaklığın sivil toplum örgütleri yoluyla kurulan işbirliğiyle gerçekleştiğini ifade etti.

Panele katılan Sudan Bilim ve Teknoloji Bakanı ve Uluslararası Afrika Araştırmaları Merkezi Başkanı Abdullah Zekeriya, Türkiye’nin bölgesel ve global rolünü överek Sudan’dan Türkiye’ye büyük bir yöneliş olduğunun altını çizdi.

Yeni enerji politikaları ekseninde Türkiye-Sudan ilişkilerini ele alan TÜGİAD Başkan Yardımcısı Ufuk UNAL, Sudan’ın Türkiye için tüm Afrika`ya açılan bir kapı konumunda olduğunu, alternatif enerji projelerinin buradan tüm Afrika’ya pazarlanabileceğini belirterek, yenilenebilir enerji kaynaklarının bölgede mevcut olduğunu söyledi.

Öte yandan Gazi Üniversitesi öğretim üyelerinden Mehmet Hakkı Suçin “Türk-Sudan İlişkilerinin Kültürel ve Bilimsel Boyutu” konulu bildirisinde Türk kültürünün Osmanlı dö- neminden itibaren Sudan`da ilgiyle benimsendiğini, bu etkinin yönetim ve hukuk sistemlerinde, konuşma dilinde, hatta kıyafette açıkça görüldüğüne işaret ederek, Türkiye’nin de Sudan’a olan ilgisinin hep canlı kaldığını belirtti. Suçin, “Türkiye ile Sudan arasında kültürel antlaşmaların içeriklerine baktığımızda, üzerinde teorik olarak anlaşma sağlanan hususlarla uygulananlar arasında geniş bir boşluk olduğunu görüyoruz. Bu ise ikili antlaşmaların tarafların iliş- kilerinde siyasi ve hukuki temel sağladığını, ancak bunları hayata geçirecek iradeye ihtiyaç olduğunu göstermektedir” diye konuştu. Suçin, Türkiye’nin Sudan’da kültürel, bilimsel ve eğitim alanında yaptığı katkılara işaret ederek, TİKA’nın bu ülkede yürüttüğü projelere de- ğindi. İki ülke üniversiteleri arasında “kardeş okul veya üniversite” kampanyası başlatılabileceğini belirten Suçin, “Böyle bir uygulamayla ülkelerin çeşitli yörelerini, eğitim sistemlerini, uygulanan programlarını, eğitimde kullanılan araç gereçleri ve daha birçok özelliklerini yakından tanıma imkânının sağlanmasına, teknolojik gelişmelerin ve uygulanan metotların kar- şılıklı olarak aktarılmasına, öğrencilerin, ortak örf, adet, gelenek ve manevi bağlarının kuvvetlendirilmesine, öğrencilerin barış, sevgi, kardeşlik ve dostluk duygularının geliştirilmesine imkân sağlanabilir” dedi. Türkçe-Arapça çeviriyi destekleyerek iki halkın birbirinin düşünsel, kültürel ve edebi ürünlerinden haberdar olmasını sağlamanın önemine değinen Suçin, dilin halklar arasındaki diyaloğun temel aracı olduğunu, bu nedenle Arap ülkelerinde Türk dili ve kültürüne, Türkiye’de de Arap dili ve kültürüne ulaşma imkânlarının artırılmasının önemli olduğunu belirtti.

Türkiye Gazetesi Dış Haberler Müdürü Hayrettin Turan da Türk medyasının Sudan`a yaptığı katkılardan bahsetti ve aracı haber kaynakları yerine, iki ülke medyasının yerinde yapılan araştırmalarla doğru bilgilendirme işlevi görebileceklerine işaret etti. Turan panelde “Medya İşbirliği ve Geliştirme Metodları” konulu konuşmasında Türkiye ve Sudan’ın tarih boyunca bağlantı içinde olduklarını söyledi. İHA’nın bölgede yaptığı çalışmalara dikkat çeken Turan, “Sudan’ın, kendini halkına ve dünyaya anlatması için en iyi araç medyadır. Biz de bu projede gereken her aşamada olmak istiyoruz. Bu imkânları sunmak için gerekli altyapıyı Sudan`a sağlayabileceğimizi düşünüyoruz” diye konuştu. Türkiye ve Sudan’ın tarih boyunca bağlantı içinde olduklarını söyledi. Turan, iki ulusun ortak benzerliklerine dikkat çekerek, her iki ülkenin dokuzar komşusu olduğunu ifade ederek, Türkiye’nin son yıllarda dış politikasındaki değişiklik ve komşularıyla sıfır problem siyasetinin ilişkilerinde çok şeyler kazandırdığı- nı yaklaşık 57 yıldan beri NATO ve BM gibi uluslararası kuruluşlarda kendisine karşı konulan gizli ambargoyu kırdığını belirtti.

Gezi yazarı, şair Dursun Özden, edebiyatın ülkeler arasında önemli bir bağ yaratabileceğini, bu nedenle iki ülke yazar ve şairlerinin bir araya gelmesinin oldukça önemli olduğunu ifade etti. Sakarya Üniversitesi öğretim üyelerinden Fethi Güngör, sivil toplumun rolüne değinerek Türkiye’nin köklü bir sivil toplum geleneğine sahip olduğunu, Sudan’da sivil toplumun geliş- tirilmesi için her türlü katkıyı sağlayabileceğini belirterek, sivil toplum politikalarının artık ülkelerin politikalarını belirleyebildiğini, siyasi erki yanlış politikalarını gözden geçirmeye itebilecek güçte olduğunu söyledi. Türk heyeti, Yatırım Bakanı, Meclis Başkanı, sivil toplum, işveren örgütü temsilcileri ile Darfur Bölgesel Hükümetinin 4 bakanı tarafından sıcak bir şekilde karşılandı. Sudan’da yazılı ve görsel medyanın yakın ilgi gösterdiği panelde Türkiye Büyükelçiliğinden herhangi bir yetkilinin bulunmaması dikkat çekti.

Kaynak: Dünya Bülteni