İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dil Kültür Kulübü ve İADER, Arap Dili ve Edebiyatı Söyleşiler dizisinin dördüncüsünde Gazi Üniversitesi Arap Dili Eğitimi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Mehmet Hakkı Suçin’i ağırladı. Doç. Dr. İbrahim Şaban moderatörlüğünde gerçekleşen “Klasik Arap Şiiri Çevirisi” başlıklı konferansında Suçin, klasik Arap şiirinin ölümsüz metinlerinden olan Yedi Askı Şiirleri çevirilerinden yola çıkarak genelde şiir çevirisi özelde de klasik Arap şiirinin çevirisine ilişkin meseleleri tartıştı.

Klasik Arap kasidesinin yapısını klasik senfoninin yapısına benzeten Suçin, “muallakat” denilen kasidelerin klasik senfonide olduğu gibi atmosferden atmosfere geçiş yapan dinamik ve çoksesli metinler olduğunu dile getirerek, şiirdeki iç kafiye, aliterasyon, asonans ve paralel anlam gibi ahenk unsurlarının senfonideki müzik aletleri gibi işlev gördüğünü öne sürdü.

Kutsal kitaplarda çevirinin satır aralarında nasıl yer aldığını anlatan Suçin, konuşmasının bir bölümünü Octavio Paz, Roman Jakobson, Georges Mounin gibi Batılı isimler ile Abbasi döneminin çok yönlü bilginlerinden el-Câhız’ın şiirin çevrilip çevrilemeyeceğine dair görüşlerine ayırdı. Prof. Suçin, İslam tasavvuf geleneğimizdeki “vahdet-i vücud” teriminin ödünç alınarak insan ruhunun son tahlilde insanın “vahdet-i ruh” şeklinde ifade edilebilecek tek bir evrensel bir ruha işaret ettiğini, bunun da çevirinin mümkün olduğunun göstergelerinden biri olduğunu dile getirdi.

Şair ile çevirmenin metinlerini oluştururken çeviri süreçleri esnasında işin doğası gereği kayıpların kaçınılmaz olabileceğini dile getiren Suçin “şiir çevirisinde önemli olan kayıpların nasıl yönetileceğidir. Usta çevirmen bu kayıpları dengeli bir şekilde yönetebilen kişidir” diye konuştu. Mevcut muallaka çevirilerini sınıflandıran Suçin, bu çevirilerin “düzyazı” ve “poetik” olmak üzere iki kategoride incelenebileceğini ifade etti. Düzyazı çevirisinde biçimin içeriğe kurban edildiğini, kelime tasarrufu kaygısı olmadığını, çevirinin didaktik olduğunu dile getiren Suçin, poetik çeviriyi de “içerik ile biçim arasında denge sağlamaya çalışan, kelime tasarrufuna dikkat eden, estetik etki yaratmaya çalışan bir çeviri türü” olarak tanımladı.

Suçin’in konuşması aşağıdaki link üzerinden izlenebilir. Konuşmanın sunum metni ise videonun altındaki linkten indirilebilir.

Kaynak: İADER İstanbul