Abdullah Aren Çelik Kanafani genç yaşına rağmen önemli bir düşünce adamıydı, 1998 yılındaki görüşmelerde Filistin tarafındaki müzakereciler arasında olsaydı, Arafat beki de bu kadar büyük bir yanılgıya düşmeyecekti… Bundan birkaç yıl önce […]
Kayıp bir ülke ve üç adamın trajik ölümü
Gassan Kanafani: Kılıçla boyun arasında…
Anıl Mert Özsoy Filistinli Marksist devrimci, gazeteci, yazar Gassan Kanafani’nin kaleme aldığı ‘Güneşteki Adamlar’, Mehmet Hakkı Suçin çevirisiyle Metis Yayınları tarafından yayınlandı. 1936 yılında Birleşik Krallık’ın mandası konumundaki Filistin’in Akka şehrinde doğar. […]
Haritasız bir yola çıkış, göç
EMEK EREZ “Haritasını çıkardığınız yere zaten gitmişsinizdir. Ama gitmekte olduğumuz yerin henüz haritası yoktur” diyordu Audre Lorde, sanırım farklı sebeplerle göç etmek zorunda kalmanın getirdiği belirsizliği de ifade ediyor bu cümleler. İnsanlar […]
Ali Çakmak’la Gassan Kanafani Üzerine
El değiştiren trajedi Söyleşi: Emine Bora Gassan Kanafani’nin 20. yüzyıl edebiyatının mihenk taşlarından “Güneşteki Adamlar” romanı Mehmet Hakkı Suçin çevirisiyle Metis Yayınları tarafından yayınlandı. 8 Temmuz 1972’de arabasına konan bombayla öldürülen romancı, gazeteci, […]
Gassan Kanafani / Güneşteki Adamlar
Güneşteki Adamlar, 1963’te yayımlandıktan sonra da yazılmaya devam eden bir metin. Onu aynı zamanda çölde kavrulan, okyanusta boğulan, kamyon kasasında yahut bir uçağın bagajında buz tutan göçmenlerin hikâyesi olarak da okuyuşumuz bundan.
İbn el-Kelbi / Putlar Kitabı
Hicretten 201 yıl sonra yazıya geçirilen rivayetler, basit bir put tarihinden ziyade İslam öncesi Arapların inanç biçimleri, folkloru, mitolojisi, sosyal yapısı, hatta dönemin Arap toplumunda şiirin nasıl alımlandığı hakkında da önemli ipuçları verir. Mehmet Hakkı Suçin’in metnin kurgusal ve poetik niteliklerini dikkate alan titiz çevirisi elinizde.
Toplum Çevirmenliği Eğitiminde Deneyimler
Mehmet Hakkı Suçin, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Mütercim Tercümanlık bölümünün konuğu olarak toplum çevirmenliğine (community interpreting) ilişkin verdiği eğitimleri ve sahada yaşanan sorunları anlattı. Seminer videosunu paylaşıyoruz.
يُونُس أَمْرَة: نُحبّ المخلوق من أجلِ حُبِّ الخالقِ / محمد حقي صوتشين
إنّ شِعرَ يونس أمرة يجسّد جوهرَ الإنسانية في بُعْدِها الإسلامي-الأناضولي. كان أكثرَ رموزِ الأناضولِ تميُّزاً في تصويرِ تعاليمِ الإسلام وصَوْغِ تركيبِ قيَمِ الإسلام من خلال الشعر الشعبيّ الصوفي. كما أنه أولُ شاعر تركيّ يقف في وجه الأفكار الدوغمائية. لقد نادى بكرامة الإنسان واعتبر صورتَه امتداداً لحقيقة الله وحُبِّه قائلاً: “نحن نُحبّ المخلوقَ / من أجلِ حُبِّ الخالقِ”. وكان في بحث دائم عن الله بصحبة مختلف الطيور والحيوانات دون التمييز بين أي ديانة في البحث عن الله
Çağını sorgulayan aydın bakışı: Adonis… Feridun Andaç’ın yazısı
“Adonis, dünyayı anlama, evrenin varoluşsal gerçekliğini kavrama derdinde olan bir şair, entelektüel bir kimlik… Soran, sorgulayan, aydınlatan bakışı yalnızca şiirine yansımaz; düşünce yazıları, edebi denemeleri de onun yazınsal uğraşının ayrılmaz parçasıdır. Onun “mesele” edindiği şeylerin başlama noktası doğup büyüdüğü toprakların gerçekliğidir bir bakıma.”
Arap dünyasının keskin gözlü takipçisi: Adonis
“Ne zaman bir Mehmet Hakkı Suçin çevirisi görsem heyecanlanırım. Sadece yetkin bir çevirmen oluşuna bağlı değil bu duygum. Onun nitelikle kurduğu yaratıcı etkileşimin de karşılığı. Adonis, dilimize hatırı sayılır sayıda eseri çevrilmiş bir şair, düşünür, kuramcı. Mehmet Hakkı Suçin ile yan yana geldiklerinde ise Arapça ile Türkçenin ışığı parlıyor.”
Adonis: Bir şairin hakikate şiirle ulaşma çabası
“Dinin toplumsal yapının her zerresinde yer alması, hatta bir çamur görevi görmesi ona göre sakıncalı ve toplumun gelişmesinin önünde engeldir. Adonis buna karşın bir taraftan hem eleştirilerini yöneltir, diğer taraftan kurtuluş mitini bu toplumların önüne sermeye çalışır. Doğunun aksayan tarafına nedenleriyle yaklaşmaya çalışırken, diğer taraftan karşıt fikirler geliştirir. Bunu yaparken din karşıtı bir sekülerlikle yaklaşmaz, dini kabul eden fakat sınırlarını çizen bir düşünce geliştirir.”
Sezai Karakoç’un Arap Edebiyatından Şiir Çevirileri
18-19 Kasım 2022 tarihleri arasında Zeytinburnu Kültür Merkezi’nde yapılan Sezai Karakoç Sempozyumu çerçevesinde Mehmet Hakkı Suçin’in “Sezai Karakoç’un Arap Edebiyatından Şiir Çevirilerinin Değerlendirilmesi” başlıklı bildirisi.
Adonis’in ‘Kitap, Hitap, Hakikat’ Türkçede
“Kitap, Hitap, Hakikat” Adonis adıyla bilinen Arap şair ve düşünür Ali Ahmed Said’in kutsal metin, dini söylem, tasavvuf, siyaset, edebiyat, yaratıcılık ekseninde iktidarıyla, muhalefetiyle, toplumuyla ve kültürel dokusuyla Arap toplumlarının geçmiş mirasından kaynaklı krizlerini çözümleyip eleştirdiği eseridir.
تفصيل ثانوي لعدنية شبلي: لقاء مع القارئ التركي
يقول صوتشين في حديثه إلى “العربي الجديد” إنّ “ترجمة الأدب العربي بنوعية عالية من الجودة تعتبر قوّة ناعمة لكسر الجليد وإزالة الأحكام المسبقة التي ورثتها النُّخَب الثقافية والأيديولوجية للشعبين التركي والعربي”
Yılın Çeviri Kitabı Ödülü ‘Küçük Bir Ayrıntı’nın
Suçin konuşmasında bir dilden başka bir dile çeviri yapıldığında sadece o dilin edebiyatının tanınmış olmadığını, çeviri yapılan dile de katkı sağlandığını vurguladı. Ödülün, Türk-Arap dostluğuna ve kardeşliğine, bölgedeki barışa katkı sağlamasını diledi.
Ebu’l-Alâ el-Maarri | Şiirler
Ebu’l-Alâ el-Maarri hicri 363 (973) yılında bugünkü Suriye’de bulunan Maarrat en-Nu’man beldesinde doğdu. Çocukluğunda geçirdiği çiçek hastalığı nedeniyle kör oldu ve on bir yaşında şiir yazmaya başladı. Başlıca eserleri arasında Bağışlanma Risalesi, Luzûm Mâ Lâ Yelzem [Gereksizliğin Gerekliliği], el-Fusûl ve’l-Gâyât [Fasıllar ve Gayeler] ile Sıktu’z-Zend [Kavın Kıvılcımı] sayılabilir. Hicri 449 (1057) yılında vefat etti. Ölümünden bu yana 965 yıl geçmesine karşın çağımızın çağdaşı bir şair. Şiirleri Arapçadan Mehmet Hakkı Suçin (Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Arapça Eğitimi Bölümü) çevirdi.
Bin yıllık bilmece: Hayy bin Yakzan… Ülker İnce’nin yazısı…
Suçin’in daha önce (İşte Budur Benim Adım başlıklı) Adonis çevirisini okumuş ve onu güvenilir bir çevirmen olarak bellemiştim çünkü hiç de basit olmadığı anlaşılan Adonis’in şiirlerinin karmaşıklığını korurken şiirliğini de yok etmemiş, ayrıca okuru bu karmaşık şiirleri okumaya hazırlamak için çeviriye Adonis’in kendisinin yazdığı “Okumanın Poetikası” adlı yazıyı da çevirip eklemişti. Bu çeviride de kitapla, yazarla, kendisinin kitabı çevirirken izlediği yöntemle ilgili okura bilgi veriyor, kitabı değerli kılan özelliklerine değiniyor, okurda merak uyandırmayı beceriyor, ayrıca kaynak olarak kullanılabilecek birden fazla metin bulunduğu için hangisini kaynak olarak kullandığını belirtmeyi ihmal etmiyordu. Kısacası çeviriyi sahipsiz bırakmayan, yaptığı işin sorumluluğunu açık açık üstlenen bir çevirmendi.
Çevirmen Diyor ki
UNESCO tarafından Yunus Emre, vefatının 700. yıldönümünde anılacak. Bu çerçevede Yunus Emre şiirlerinden bir seçkiyi çevirmem için teklif aldım. Daha önce de Ahmed Yesevi’nin Divan-ı Hikmet’inden seçkileri Arapçaya çevirmiştim. Ama Yunus’u çevirmeyi hep istemişimdir. Yunus’un sade ama derin söyleyişini ve şiirindeki doğal müziği, Arapçada yeniden oluşturmanın eşsiz hazzını yaşamayı çok istiyorum. Bunu ne kadar gerçekleştirebilirim doğrusu ben de merak ediyorum.
Doğan Hızlan — Arap Edebiyatını Yeterince Tanıyor muyuz?
“Suçin, bana bir soru sordu, incelenmeye değer. “Almanya’ya gidenler, orada yazanlar böyle bir ekol oluşturdular mı?”
Mehmet Hakki Suçin’in Arapçadan çevirdiği Mahmud Derviş’in ‘Atı Neden Yalnız Bıraktın’ kitabının Sunuş’unun okunmasını salık veririm.”
Adonis’in Homeros Ödülü’nde yaptığı konuşma
Yaşamakta olduğumuz dünya, bâtını zahirinden daha korkunç olan bir savaş dünyasıdır. Çünkü bâtın, insanın derin aidiyetinde onu içeriden imha etmektedir. Zahir ise hakikati imha etmekle ilgilenmektedir ki İngiliz şair Kipling bunu şöyle ifade ediyor: “Savaşta ilk kurban, hakikattir.”
محمود درويش: الشاعر المتجدد – حوار مارشا لينكس كوالي
خصصت صحيفة “جمهوريت” لغلاف مجلتها الأسبوعية “كتاب” لمحمود درويش. نشرت المجلة حواراً قصيرًا مع محمد حقي صوتشين، أجرته مارشا لينكس كويلي محررة “أرَبْلِيت” الفصلية، والكاتبة في “الجارديان” و”بيليفر”. ننشر الحوار من ترجمة صفوان الشلبي
Filistinli Adania Shibli’den “Küçük Bir Ayrıntı”
“1974 doğumlu bir yazar olan Adania Shibli, Can Yayınları’ndan çıkan “Küçük Bir Ayrıntı”da hem bu köklü mirasa sahip çıkıyor, hem de kullandığı konu ve özgün roman tekniği ile övgüyü hak ediyor gerçekten. Bir yandan Filistin edebiyat geleneğine ve ustalarına selam gönderiyor, bir yandan da kimseyi taklit etmeyerek kendi tekniğini ortaya koyuyor. Yani bir yazar için zoru başarıyor.” PEREN BİRSAYGILI MUT’un yazısı.
Kolektif Travmanın Şiddetinde “Küçük Bir Ayrıntı”
“Shibli, anlatının sonunda okuru rahatlatmıyor, umut vaat etmiyor. Kapalı, çıkışı olmayan, okurun kaskatı kesilmesini amaçlayan soğuk bir metin yaratma konusunda başarılı. Bir kadının tecavüze uğrayıp öldürülmesinin hayatın sıradan bir olayı olarak görülmesinin zalimliğiyle okuru tekinsiz bir düzleme çekiyor: Kolektif hissizlik.” NİLGÜN YILDIZ COŞKUN’un yazısı.
Murid Bergûsi / Beş Şiir
14 Şubat 2021 tarihinde kaybettiğimiz Filistinli şair Murid Bergûsi’ye (Mourid Bargouti) ait beş şiir, Mehmet Hakkı Suçin çevirisiyle “Kod Adı: Maske” dergisinin 2. sayısında yayımlandı.
“Hayy Bin Yakzan”ı bir edebî eser olarak okumanın imkânı
“Mehmet Hakkı Suçin’in “Hayy bin Yakzan” çevirisiyle, eseri edebî bir zevkle okuma imkânına kavuşmuş olduk. Üstelik metin olabildiğince yalın, yani pek fazla dipnot içermiyor. Metnin bu şekilde kitaplaşmasının en büyük kazanımlarından biri de yediden yetmişe her okurun da artık Hayy’ı okuma ihtimali!” AYŞENUR NARBOĞA’nın yazısı.
“تفصيل ثانوي” لعدنية شبلي.. أفضل ترجمة تركية في 2022
فازت النسخةُ التركية من رواية الكاتبة الفلسطينية عدنية شبلي (1974)، “تفصيل ثانوي”، ترجمة الأكاديمي والمترجِم التركي محمد حقي صوتشين، بجائزة “أفضل ترجمة”، التي تمنحها مجلّة “دنيا للكِتاب” في تركيا. وهذه هي المرّة الأُولى التي يفوزُ فيها عملٌ مترجَم من الأدب العربي بالجائزة التي تُمنح منذ ثمانية وعشرين عاماً.
العربية من منظورِ التّراجمة الأتراك
“عنِ الزّمانِ المُتناهي تخلَّينا” هكذا تكلّمَ يونُس أمرة، الشّاعرُ والمتَصوِّفُ التّركيّ الشّهير الذي عاشَ في القرن الثّالث عشَر الميلادي. وقد وقعَ اختيارُ التُّرجُمان القدير محمّد حقّي صوتشين، على أبيات “أمرة” الخالدة، ليُلقيَها بترجمتِه الرَّفيعةِ على مَسامِعِ الجُمهور العربي.
Yılın Çeviri Kitabı Ödülü “Küçük Bir Ayrıntı” Çevirisi ile Mehmet Hakkı Suçin’in
“Prof. Dr. Mehmet Hakkı Suçin’in dilimize Adania Shibli’den çevirdiği Küçük Bir Ayrıntı kitabına “insan haklan ve barış arzusu ekseninde Filistin’de yaşanan zulmü yine bu coğrafyada yaşanan kadın katliamlarıyla birlikte anlatan, ikili anlatıcı bakış açısıyla cesur bir söylem geliştirdiği; çevirmen Prof. Dr. Mehmet Hakkı Suçin’e de Arapçadan yaptığı çevirilerle edebiyat alanına katkıları ve akademiyle yayın dünyasını buluşturduğu için” Yılın Çeviri Kitabı ödülünün verilmesini oybirliğiyle kararlaştırdı.” Haberin ayrıntıları yazıda.
Sömürge, bellek ve savaş (1): Filistin ve İsrail arasında Küçük Bir Ayrıntı
“Adania Shibli’nin Küçük Bir Ayrıntı romanının tarihsel bir olayın fragmanı ya da tarihin tortusu olarak karşımıza çıkması kaçınılmazdır. Tarihin, gerisinde bıraktığı fragman ve tortu, edebi eserin inşaasındaki belleğin önemini hatırlatır. Bu işlevin, ölçüt ve biçim kaygılarıyla harmanlanıp artı ve eksi iki uçta birleştirilmesi, hem diktanın hem de mağdurun silinmez paylarını gösterir.” MUSTAFA ORMAN’ın yazısı.
Çeviri Notları’nın konuğu Mehmet Hakkı Suçin (Podcast)
TRT yapımcısı Kurtuluş Özyazıcı, Mehmet Hakkı Suçin’in çevirdiği bir kaç eserden yola çıkarak çevirmenlik yolculuğunu kendisiyle konuştu.